Predykcyjne utrzymanie ruchu

Predykcyjne utrzymanie ruchu (predictive maintenance), to najmłodsza koncepcja organizacji działań związanych z UR w zakładach produkcyjnych. Zastępuje ona sukcesywnie metody reaktywne (run to failure), czyli doraźne reagowanie po wystąpieniu usterki lub awarii, a także klasyczne podejście prewencyjne, oparte o ustalony z góry harmonogram przeglądów i konserwacji.Podstawowym aspektem idei predykcyjnego utrzymania ruchu, jest precyzyjne dostosowanie prowadzonych działań do indywidualnych, bieżących potrzeb maszyn.

Wymaga to wypracowania sposobu wiarygodnej oceny ich kondycji, poprzez systematyczne gromadzenie i analizowanie kluczowych informacji. Predykcyjne utrzymanie ruchu pozwala z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć moment wystąpienia awarii, dzięki czemu można jej zapobiec. Jego zastosowanie, chroni również przedsiębiorstwo przed kosztami zbędnych działań serwisowych, gdy dana maszyna w rzeczywistości tego nie wymaga.

Dlaczego predyktywne utrzymanie ruchu zdobywa coraz większą popularność?
Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, ponieważ koszty usunięcia skutków awarii są zazwyczaj kilkukrotnie wyższe, niż nakłady poniesione na jej zapobiegnięcie. Wystąpienie awarii może nieść ze sobą wiele negatywnych następstw, takich jak:

• Opóźnienie realizacji – kary umowne związane z niedostarczeniem towaru w terminie. Szczególnie wysokie ryzyko opóźnień występuje w potokowym modelu produkcji, gdy rozpoczęcie kolejnej operacji uzależnione jest od zakończenia poprzedniej. Na wysokie kary najbardziej narażone są firmy, których odbiorcy działają w modelu dostaw just in time (np. motoryzacyjna). Wtedy nawet kilkugodzinne opóźnienie oznacza ogromne straty.
• Nadgodziny pracowników utrzymania ruchu – czas potrzebny na usunięcie skutków nagłego zdarzenia, może wykraczać poza przyjęty harmonogram kadry UR.
• Strata materiału – w trakcie awarii zniszczeniu mogą ulec obrabiane komponenty, niekiedy konieczna jest również utylizacja części wyprodukowanych towarów
• Wyłączenie z użytkowania – ze względu na dążenie do minimalizacji zapasów, przedsiębiorstwa starają się utrzymywać niski stan części zamiennych. W związku z tym, awaria może spowodować długotrwałe wyłączenie z pracy maszyny, aż do momentu uzupełnienia braków. Ze względu na czas, jaki jest potrzebny na sprowadzenie niektórych części, przedsiębiorstwa coraz częściej sięgają po technologię druku 3d. Pozwala ona w awaryjnych przypadkach szybko uzyskać niezbędny element. Koszt uzupełniania części tą metodą jest jednak nadal wysoki.
• Koszty wypadków przy pracy – awaria maszyny często powoduje wysokie zagrożenie dla bezpieczeństwa pracowników.

Podstawą dla wdrożenia strategii predykcyjnego utrzymania ruchu, jest zgromadzenie narzędzi umożliwiających wiarygodną ocenę bieżącej kondycji maszyn. Zgromadzone informacje o stanie maszyn, są punktem wyjścia do historycznych analiz, umożliwiających określenie ryzyka i częstotliwości występowania poszczególnych zdarzeń. Do grona narzędzi wykorzystywanych w predykcyjnym UR, można zaliczyć:

Badanie organoleptyczne – wymaga od pracowników czujności i wiedzy, pozwalającej rozpoznać niepokojących objawy w pracy maszyny na podstawie wzroku, słuchu czy węchu.

Testy – szeroko rozumiane badanie maszyn z wykorzystaniem zewnętrznej aparatury, mogące obejmować m.in. analizę zmian nagrzewania, mierzenie wibracji czy stanu płynów.

Automatyczne monitorowanie – precyzyjny wgląd w kondycję maszyn dzięki informacjom zbieranym przez czujniki, modułu kontrolno-pomiarowe.

Systemy informatyczne – oprogramowanie wspierające dział utrzymania ruchu (systemy MES/CMMS). Umożliwiają m.in. powiązanie wymiany podzespołu z ilością przepracowanych roboczogodzin czy wykonanych cykli produkcyjnych.

Przejście na predykcyjne utrzymanie ruchu to jakościowa zmiana, mogąca przynieść wymierne korzyści dla przedsiębiorstwa. Pewną barierę w szerszym i szybszym upowszechnieniu tej metody, stanowi wysokość nakładów niezbędnych do jej wdrożenia. Niemniej w wielu przedsiębiorstwach, zwłaszcza w tych o wysokich wydatkach na utrzymanie ruchu oraz działających pod dużą presją terminów, inwestycja ta szybko powinna dowieść swojej słuszności.