Europejski Instytut Technologiczny kontra reszta świata

Europejski Instytut Technologiczny kontra reszta świata

Unia Europejska ma nowy pomysł na pokonanie dystansu dzielącego ją od Stanów Zjednoczonych i Japonii w badaniach i rozwoju. Chce powołać Instytut Technologiczny (EIT), który miałby okazać się lekarstwem na główny problem europejskiej nauki, jakim jest rozdrobnienie - liczne i relatywnie małe ośrodki akademickie.

W UE blisko dwa tysiące uniwersytetów i szkół wyższych ma ambicje prowadzenia własnych badań naukowych. Przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso powiedział, że aby stawić czoła światowej konkurencji, trzeba zjednoczyć siły. Jego zdaniem, EIT zatrzyma w Europie największe talenty. Obecnie trzy czwarte doktorantów z UE studiujących w USA deklaruje, że chce tam zostać i robić karierę.

EIT ma też przyciągnąć dobrze zapowiadających się badaczy spoza UE. "Jeśli w europejskich klubach możemy mieć światową czołówkę piłkarzy, to dlaczego na uniwersytetach nie ma najlepszych naukowców?" - pyta Barroso.

Statystyki Nagród Nobla pokazują, jak Europa traci swoją pozycję na rzecz USA i Japonii. W pierwszej połowie XX wieku niemal trzy czwarte laureatów pochodziło z 25 krajów obecnej UE. W latach 1995-2004 - tylko co piąty.

EIT ma być konkurentem dla prestiżowego amerykańskiego Massachusetts Institute of Technology, ale będzie miał bardziej rozproszoną strukturę. "Ciało zarządzające" zajmie się strategią, budżetem, sprawami organizacyjnymi, a także oceną i selekcją zespołów badawczych, które będą pracować w ramach EIT. Będzie ich co najmniej kilkanaście, rozrzuconych w różnych krajach i skupiających najlepszych studentów i naukowców z krajów UE. Całość będzie miała osobowość prawną i będzie niezależna od władz krajowych.

Kraje członkowskie czeka teraz bój o siedzibę EIT. Wcześniej Komisja Europejska sugerowała, że jest zwolennikiem któregoś z miast w nowych krajach członkowskich. Komisarz ds. edukacji i kształcenia Jan Figel powiedział, że powinno to być "miasto z pewnym dorobkiem i tradycjami".

Wrocław zgłosił swoją kandydaturę już w zeszłym roku. Konkurencja z pewnością będzie silna. Francuski rząd zaproponował kandydaturę Paryża. Wymienia się także Strasburg, o ile obradujący tam raz w miesiącu Parlament Europejski całkiem przeniósłby swoją siedzibę do Brukseli

Sprawą zajmą się szefowie państw już na marcowym szczycie w Brukseli. Przed końcem roku zostanie przedstawiona formalna propozycja legislacyjna Komisji Europejskiej. Przyjęcia wszystkich aktów prawnych można się spodziewać nie wcześniej niż w 2008 roku, zarząd EIT będzie więc powołany najwcześniej w 2009 roku.