MASZYNA NIEUKOŃCZONA

Przedstawiamy Państwu krótką analizę pojęć "Maszyna nieukończona" oraz "Maszyna" - w kontekście dyrektywy maszynowej.

Podstawowa definicja jaką znajdziemy m.in. w dyrektywie maszynowej 2006/42/WE, art. 2 lit. g, brzmi następująco - „maszyna nieukończona oznacza zespół, który jest prawie maszyną, ale nie może samodzielnie służyć do konkretnego zastosowania. Układ napędowy jest maszyną nieukończoną. Jedynym przeznaczeniem maszyny nieukończonej jest włączenie do lub połączenie z inną maszyną lub inną maszyną nieukończoną lub wyposażeniem, tworząc w ten sposób maszynę, do której ma zastosowanie niniejsza dyrektywa."
I już, gotowe - maszyna nieukończona to tak jakby maszyna, ale nie do końca, bo jest prawie maszyną..., to znaczy jest maszyną, ale musi być w coś włączona, z czymś połączona lub posiadać dodatkowe wyposażenie, więc mamy definicję, ale bez konkretów.

Według przewodnika do dyrektywy maszynowej: „(...) sformułowanie „zespół, który jest prawie maszyną" oznacza, że maszyna nieukończona to produkt, który jest podobny do maszyny w wąskim znaczeniu tego słowa, o którym mowa w art. 1 ust. 1 lit. a) – tj. zespołu składającego się ze sprzężonych części lub elementów, z których co najmniej jedna część lub jeden element wykonuje ruch, ale który nie posiada niektórych elementów niezbędnych do pełnienia określonej funkcji. Maszyna nieukończona musi zatem zostać dodatkowo rozbudowana, aby stać się kompletną maszyną, która może być wykorzystywana do określonego zastosowania".

KIEDY MASZYNA NIEUKOŃCZONA STAJE SIĘ W PEŁNI MASZYNĄ?

Wyjaśnienie pojęć najlepiej zobrazować na przykładzie.

Weźmy pod uwagę robota przemysłowego. Możemy go postawić, wprawić go w ruch cykliczny,
a nawet nim sterować, ale nikt nie kupuje takiego robota, żeby tylko stał, musimy nadać mu jakieś konkretne zastosowanie. Tego samego robota możemy postawić w firmie, która zajmuje się produkcją sprzętu AGD, ale również np. w firmie, zajmującej się spawaniem konstrukcji stalowych. W obydwu przypadkach użyjemy tego samego robota, jednak zmianie ulegnie jego wyposażenie, dzięki któremu będzie spełniał swoją funkcję, do której został kupiony i tak np. w firmie produkującej sprzęt AGD będzie to robot z chwytakiem z przyssawkami, który będzie odpowiedzialnym za przenoszenie elementów blaszanych do prasy. Natomiast w firmie spawającej konstrukcje stalowe będzie to robot wyposażony w elektrodę, dzięki której po odpowiednim zaprogramowaniu oraz sprzężeniu z innymi elementami, będzie zastępował pracę spawacza.

Na tym przykładzie widzimy, że sam robot jest „maszyną nieukończoną", ponieważ sam w sobie nie spełnia konkretnej funkcji, ale już po nadaniu mu odpowiedniego wyposażenia i sprzężenia z innymi urządzeniami/maszynami, pełni konkretną funkcję - właśnie wtedy możemy mówić o „maszynie".
Widzimy więc, że temat maszyny nieukończonej nie jest taki oczywisty i zależy w pewnej mierze od interpretacji. Wielu producentów niestety błędnie interpretuje to pojęcie i sprzedają swój produkt jako maszynę nieukończoną, 'zrzucając' z siebie obowiązek wykonania części dokumentacji oraz odpowiedzialność za gotową maszynę. Należy uważać na takie sytuacje.
Prostym przykładem jest np. transporter taśmowy. Jeśli producent nie wyposaży transportera w taśmę, producent ten może sprzedać swój transporter jako maszynę nieukończoną, teoretycznie mamy transporter, ale bez nadania mu konkretnej funkcji. Po wyposażeniu transportera w taśmę, maszyna nieukończona staje się maszyną i wtedy to my stajemy się producentem maszyny, musimy wykonać do niego pełną dokumentację i ponosimy odpowiedzialność za wykonanie tej maszyny.
Oczywiście ten przykład jest tylko teoretycznie możliwy, jednak na rynku można spotkać się z wieloma przykładami i warto być na nie przygotowanym.

RÓŻNICE W DOKUMENTACJACH
W kwestii wymaganej dokumentacji istnieje kilka różnic pomiędzy maszyną nieukończoną a maszyną. Pamiętajmy, że kupując zarówno maszynę jak i maszynę nieukończoną musimy otrzymać wraz z nią odpowiednią dokumentację. Najprościej będzie zauważyć różnice na podstawie tabeli przedstawionej poniżej:

 

 

 

Krótko omówmy potrzebną dokumentację w przypadku maszyny nieukończonej. Zacznijmy od najprostszego, czyli instrukcji montażu.

Według załącznika VI Dyrektywy maszynowej:
„Instrukcja montażu maszyny nieukończonej musi zawierać opis warunków, jakie należy spełnić w celu prawidłowego włączenia do maszyny finalnej, aby nie stworzyć zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa.

• Instrukcja montażu musi być napisana w oficjalnym języku Wspólnoty zaaprobowanym przez producenta maszyny, do której maszyna nieukończona ma zostać włączona, lub przez jego upoważnionego przedstawiciela."

Najprościej mówiąc, kupując maszynę nieukończoną musimy otrzymać informację, jak włączyć maszynę nieukończoną do maszyny finalnej tak, żeby zostały spełnione wszelkie standardy bezpieczeństwa oraz tak, by zamontowanie jej nie spowodowało negatywnych skutków.

• Kolejnym dokumentem jest Deklaracja włączenia. Według Dyrektywy Maszynowej, deklaracja włączenia musi zawierać:

1. „firmę i pełny adres producenta maszyny nieukończonej, a w stosownych przypadkach, jego upoważnionego przedstawiciela;
2. nazwisko i adres osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę we Wspólnocie, upoważnionej do przygotowania odpowiedniej dokumentacji technicznej;
3. opis i identyfikację maszyny nieukończonej, w tym ogólne określenie, funkcja, model, typ, numer seryjny i nazwa handlowa
4. zdanie zawierające oświadczenie, które z zasadniczych wymagań niniejszej dyrektywy są stosowane i spełniane oraz że przygotowano odpowiednią dokumentację techniczną zgodnie z załącznikiem VII część B, a w stosownych przypadkach zdanie zawierające oświadczenie o zgodności maszyny nieukończonej z innymi dyrektywami wspólnotowymi. Odniesienia te muszą być odniesieniami do tekstów opublikowanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
5. zobowiązanie do przekazania, na uzasadniony wniosek władz krajowych, odpowiednich informacji na temat maszyny nieukończonej. Zobowiązanie obejmuje metodę przekazania i nie narusza praw własności intelektualnej producenta do maszyny nieukończonej;
6. oświadczenie, że maszyna nieukończona nie może zostać oddana do użytku do momentu, gdy maszyna finalna, do której ma zostać wbudowana uzyska deklarację zgodności z przepisami niniejszej dyrektywy, jeżeli jest to właściwe;
7. miejsce i datę złożenia deklaracji;
8. tożsamość i podpis osoby upoważnionej do sporządzenia deklaracji w imieniu producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela."

Deklaracja włączenia musi dostarczyć kupującemu jednoznacznych informacji na temat maszyny nieukończonej, m.in. informacje o producencie, modelu, funkcji do jakiej została wyprodukowana i najważniejsze - informacje jakie wymagania zasadnicze zostały spełnione. Oczywiście oprócz czysto technicznych informacji, deklaracja włączenia musi posiadać datę jej wydania oraz podpis osoby która sporządziła deklaracje.

• Najczęściej naszą uwagę przykuwa sama maszyna, jednak nie zapominajmy, że do prawidłowego jej uruchomienia niezbędna jest właściwa dokumentacja. Wiedząc co musimy otrzymać kupując maszynę nieukończoną, możemy egzekwować od producenta przekazanie dodatkowych informacji, jeśli takich brakuje w otrzymanej dokumentacji.

• Dlatego tak ważne jest, żeby personel użytkujący jak i serwisujący przeszkolić, zarówno w zakresie samego użytkowania jak i niezbędnych informacji czysto teoretycznych, które mogą w znaczny sposób usprawnić użytkowanie maszyn, tych ukończonych jak i nieukończonych.

Jeśli planujecie Państwo działania związane z maszyną nieukończoną i/lub dotyczące maszyn ogólnie, prosimy o kontakt:

AUTOMATECH

(22) 753 24 80, (22) 753 24 61

biuro.warszawa@automatech.pl

 

automatech.pl

bezpieczenstwo-maszyn.com

automatechsklep.pl

Obejrzyj nasze Webinary oraz filmy:
YT

Bądź na bieżąco, obserwuj nasze kanały:
In
FB

 

Źródło:
• DYREKTYWA 2006/42/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE, w sprawie maszyn, zastąpiła wcześniejszą dyrektywę 95/16/WE.

• Przewodnik dotyczący stosowania dyrektywy 2006/42/WE w sprawie maszyn

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1228).

• Zdjęcie główne: Pixabay