Kurs projektanta systemów HMI/SCADA cz.6 – Jak przeprowadzić kontrolę i utrzymanie wizualizacji?

W piątym odcinku „Kursu projektanta systemów HMI/SCADA cz.5 – Jak zacząć projektowanie i tworzenie wydajnej wizualizacji zgodnie z dobrymi praktykami – hierarchia projektowania" pokazaliśmy, na czym polega hierarchiczne podejście do projektowania ekranów wizualizacji, jakie elementy umieszczać na poszczególnych ekranach wizualizacji oraz ich funkcjonalności. Celem takiego podejścia jest oczywiście uzyskanie maksymalnie wydajnej wizualizacji.

W tym odcinku kursu skupimy się na kilku aspektach wdrożenia wizualizacji, a więc na pomieszczeniu control room, a szczególnie na jego części sprzętowej, czyli komputerach przemysłowych i panelach operatorskich.

Ten odcinek pokaże Ci, o czym jeszcze powinnaś/powinieneś wiedzieć jako projektant/ka – oprócz zasad projektowania wizualizacji. Zazwyczaj zadanie wdrożenia wizualizacji nie należy do projektanta, ale warto znać ten proces, bo często konieczne jest wprowadzanie zmian i poprawek wizualizacji po jej weryfikacji w trakcie wdrożenia.

Ten artykuł jest częścią cyklu „Kurs projektanta systemów HMI/SCADA"

„Kurs projektanta systemów HMI/SCADA" przeznaczony jest zarówno dla początkujących w projektowaniu SCADA, jak również dla tych, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę w zakresie nowych technik projektowania.

Kurs składa się z 7 części, w których zostaną przedstawione i opisane nowoczesne techniki projektowania systemów HMI/SCADA. Każdy uczestnik kursu ma możliwość przećwiczenia w zadaniach kolejnych elementów projektowania wizualizacji.

Jeśli przeczytasz wszystkie artykuły, będziesz świetnie przygotowany/a do końcowego quizu, po którym otrzymasz certyfikat ukończenia.

„Kurs projektowania systemów HMI/SCADA" obejmuje następujące artykuły w formie poradników:

1. Jak efektywnie projektować wizualizacje?
2. Tradycyjne i nowoczesne praktyki tworzenia wizualizacji HMI/SCADA.
3. Jak dopasować specyfikę wizualizacji HMI/SCADA do celu procesu i oceny wydajności procesu?
4. Jak przedstawiać elementy dynamiczne oraz alarmy na wizualizacjach HMI/SCADA?
5. Jak zacząć projektowanie i tworzenie wydajnej wizualizacji zgodnie z dobrymi praktykami?
6. Jak przeprowadzić testy, kontrolę i utrzymanie nowej wizualizacji HMI/SCADA?
7. Jak dbać o rozwój i przyszłość systemów HMI/SCADA w przedsiębiorstwach? 

Praca projektanta systemów HMI/SCADA nie kończy się na samej znajomości technik projektowania wizualizacji. Dla każdego projektanta systemów SCADA ważna jest świadomość, że wygląd i grafika wizualizacji nie jest jedynym wyróżnikiem jej wydajności – wizualizacja, którą zaprojektuje projektant, ma działać niezawodnie i spełniać wszystkie kryteria niezbędne do efektywnego zarządzania i monitorowania produkcji.

Krok 1. Zaplanuj i przeprowadź testy z operatorami przed wdrożeniem wizualizacji
Testy wizualizacji pozwolą sprawdzić, czy wizualizacja spełnia wszystkie kryteria, wymogi, założenia i oczekiwania. Do testów zaangażuj operatorów, którzy będą pracowali na zaprojektowanej przez Ciebie wizualizacji. Pamiętaj, że wizualizacja HMI/SCADA powinna być czytelna i zrozumiała dla wszystkich operatorów.

Bez wcześniejszego sprawdzenia wizualizacji nie możesz przystąpić do jej wdrożenia – celem takiego podejścia jest upewnienie się, że wszystko działa poprawnie i że nowa wizualizacja jest bardziej funkcjonalna i daje lepszy komfort pracy dla operatora niż poprzednia.

Operator powinien wykonać testy wizualizacji przygotowanej przez projektanta systemów HMI/SCADA w zakresie:

• zastosowania obowiązujących procedur dotyczących monitorowania i zarządzania,
• aspektów dotyczących efektywnego korzystania z wizualizacji HMI/SCADA dopasowanego do danej operacji i zadania (czy operator może intuicyjnie, bez problemów wykonywać swoje zadania)
• powodów, dla których wizualizacja HMI została zmieniona oraz tego, czy błędy zostały poprawione, a oczekiwane korzyści osiągnięte,
• weryfikacji, czy grafiki spełniają odpowiednie zadania oraz reprezentacji alarmów i zarządzania nimi; w tym punkcie operator powinien sprawdzić, czy wszystkie elementy wizualizacji są dla niego jasne i czy w czasie normalnego zarządzania procesem oraz w sytuacjach alarmowych jest w stanie bez problemu zinterpretować wszystkie elementy,
• sprawnej nawigacji pomiędzy ekranami wizualizacji HMI/SCADA,
• odpowiedniego wykorzystania wykresów – czy na wykresach zostały przedstawione wszystkie wskaźniki kluczowe dla operatora i procesu,
• zastosowania hierarchii w wizualizacji – czy wszystkie najważniejsze informacje są widoczne na głównym ekranie, a dotarcie do szczegółowych informacji jest intuicyjne,
• weryfikacji działania elementów graficznych przeznaczonych do kluczowych zmian w procesie, takich jak zmiana wytwarzanego produktu, przejście do innej zmiany lub zatrzymania – czy operator jest w stanie z łatwością dokonać kluczowej zmiany w procesie,
• porównania poprzednich grafik z nowymi grafikami – czy nowa wizualizacja rozwiązuje problemy, które pojawiały się w poprzedniej wizualizacji oraz czy nowo wprowadzone grafiki są wprowadzone w taki sposób, że nie generują dodatkowych problemów?

Operator powinien przeglądnąć całą wizualizację, przekazać Tobie jako projektantowi opinię zwrotną i zaplanować ciągłe doskonalenie wizualizacji w czasie jej działania.

Wskazówka: W trakcie testów najlepszym rozwiązaniem jest wyłączenie z aktywnego działania starej grafiki. Nie jest dobrze, aby obydwie wersje pracowały równocześnie, ponieważ elementy starej wizualizacji mogą wpływać na działanie nowej i powodować błędy. Poprzednia, stara wersja wizualizacji powinna zostać zapisana i przechowywana jako backup na wypadek, gdyby zdarzyła się nieprzewidziana sytuacja i byłby potrzebny powrót do starej wizualizacji.

Krok 2 – Rób zmiany w wizualizacji po przetestowaniu jej działania w rzeczywistych warunkach

Po testach i pierwszych poprawkach wdrażasz wizualizację do aktywnego użycia w warunkach rzeczywistych, gdzie przechodzi przez kolejny (najważniejszy J) test sprawdzający jej efektywność.

Po kilku tygodniach użycia nowej wizualizacji HMI/SCADA w warunkach rzeczywistych jest duże prawdopodobieństwo, że operatorzy napotkali już na błędy w zaprojektowanej wizualizacji lub zauważyli elementy, które można poprawić – tak, żeby ich praca była bardziej wydajna. Po takim czasie warto zapytać operatorów o zmiany w wizualizacji, które według nich należy koniecznie przeprowadzić.

Utrzymuj ciągły kontakt z operatorami, by być na bieżąco z informacjami zwrotnymi, czy nowa grafika wzmacnia efektywność działania i jaką ma skuteczność. Dobrze jest poprosić o zrzut ekranu (tzw. print screen) wraz z notatkami dotyczącymi sugerowanych zmian i ulepszeń.

W większości zakładów produkcyjnych sytuacje alarmowe, wypadki i błędy są gromadzone w wewnętrznych raportach. Część z tych raportów może być przydatna również dla projektanta – wgląd w raporty umożliwi Ci dostęp do wiedzy na temat błędów wynikających z wizualizacji.

Wskazówka: Aby uzyskać jak najbardziej efektywną wizualizację, utrzymuj stały kontakt z operatorami, aby przesyłali komentarze dotyczące błędów wizualizacji.

To tylko część artykułu. Czytaj dalej na Poradniku Automatyka.