SACANET - Nowoczesna metoda zarządzania mediami technologicznymi i energetycznymi

Prawidłowe zarządzanie mediami technologicznymi i energetycznymi to jeden z podstawowych warunków optymalizacji kosztów produkcyjnych w każdym przedsiębiorstwie. Optymalizacja zużycia energii elektrycznej jest wyzwaniem, które szczególnie w dobie demonopolizacji i otwierania się rynku energii elektrycznej wymaga od przedsiębiorstw nowego spojrzenia na ten problem. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie jest system SCANET.

Ile kupować energii elektrycznej (czy innych mediów technologicznych) i od kogo, aby koszty ich zakupu były optymalne? Oto pytanie, które stawiają sobie wszyscy uczestnicy polskiego rynku energii elektrycznej, zarówno Klienci korzystający z zasady TPA(z ang. Third Party Access) jak również spółki dystrybucyjne dokonujące zakupów dla Klientów. W poniższym artykule skupimy się na scharakteryzowaniu systemu SCANET oraz sposobom planowania przez przedsiębiorstwo zużycia energii eklektycznej, jako jednego z mediów technologicznych.

Warunkiem istnienia wolnego rynku energii jest zasada dostępu stron trzecich TPA, dzięki której odbiorcy finalni mogą indywidualnie i swobodnie wybierać dostawcę energii (wytwórcę lub pośrednika), który zaoferuje najlepszą cenę i warunki dostawy. Jak pokazało doświadczenie wielu krajów, indywidualna regulacja działalności przedsiębiorstw energetycznych jest konieczna m.in. w odniesieniu do działalności monopoli. Dlatego powstający w Polsce od drugiej połowy 2001 r. rynek wytwórców energii elektrycznej można podzielić na dwie części: sprzedaż energii w ramach kontraktów długoterminowych (część niekonkurencyjna) oraz sprzedaż energii poza kontraktami długoterminowymi (część poddana mechanizmom konkurencji). Elektrownie jako działające na rynku konkurencyjnym, nie podlegają obowiązkowi przedkładania Prezesowi URE taryf do zatwierdzenia, temu obowiązkowi podlega większość elektrociepłowni zawodowych. Obecnie, w wyniku przekształceń zachodzących na rynku energii elektrycznej, odbiorcy hurtowi nie mają zapewnionego pokrycia całego swojego zapotrzebowania w umowach kupna-sprzedaży z PSE S.A. (Polskie Sieci Energetyczne) po cenach ustalonych w taryfie tego przedsiębiorstwa. Dlatego odbiorcy zaczynają szukać tańszych źródeł energii wchodząc na tzw. Rynek Bilansujący.

Na początku Rynek Bilansujący związany był z planowaniem przez przedsiębiorstwo zużycia energii w cyklu miesięcznym. Później dla potrzeb bilansowania został wprowadzony rynek dobowo-godzinowy, czyli obowiązek zgłaszania przez odbiorców zapotrzebowania na energię z dokładnością do 1 MWh na godzinę. Ze względu na swoją specyfikę Rynek Bilansujący energii elektrycznej i Giełda Energii jako segment rynku energii elektrycznej wymagają zbierania informacji w trybie ciągłym. W związku z tym ustalono, że odbiorca ma możliwość wyboru dostawcy energii elektrycznej nie planowanej w każdej godzinie doby na konkurencyjnym rynku energii. W szczególności może kupić energię od innego dostawcy: na Giełdzie Energii lub na Rynku Bilansującym. Ceny są swobodnie negocjowane, a system pomiarowo-rozliczeniowy pozwala na rozliczanie dostaw energii w poszczególnych porach doby i roku. Oznacza to, że spełnione są kryteria uznania rynku energii elektrycznej za rynek konkurencyjny. Takie rozwiązania funkcjonują na wszystkich rynkach. Są one niezbędne i konieczne.

Na potrzeby Rynku Bilansującego poznańska firma Eagle Electronics s.c. przygotowała autorski system SCANET, który m.in. pozwala w pełni zoptymalizować koszty planowania przez przedsiębiorstwo zużycia mediów technologicznych. SCANET jest jednym z modułów Komputerowego Systemu Monitorowania i Rozliczania Mediów Technologicznych i Czynników Energetycznych. Moduł ten dedykowany jest m.in. służbom energetycznym. System umożliwia zbilansowanie energii elektrycznej w układzie ZAKUP - ROZBIÓR. Narzędzia konfiguracyjne pozwalają uprawnionym użytkownikom systemu na definiowanie dowolnych struktur rozliczeniowych oraz definiowanie własnych raportów i rozliczeń. W pełni sparametryzowany system raportowania oraz wizualizacji (wykresy liniowe, słupkowe, kołowe, wskaźniki trendów), łatwość generowania raportów o dowolnych, zdefiniowanych przez użytkownika strukturach czynią system łatwy w obsłudze i eksploatacji. Wybrane dane - w szczególności parametry bieżące - mogą być udostępnione autoryzowanym użytkownikom telefonów komórkowych. SCANET został wykonany w oparciu o pakiet Axeda Supervisor 1.0 firmy Axeda Systems oraz sterowniki swobodnie programowalne serii PCD firmy SAIA-Burgess.

Podstawowe funkcje modułu SCANET:
- Definiowanie grafików zamówień dla lokalnego operatora systemu rozdzielczego,
- Dostęp do bazy grafików zamówień,
- Prezentacja on-line profili mocy bieżącej doby,
- Prognozowanie wartości mocy dla profilu bieżącej godziny z aktualizacją co 1 lub 5 min.
- Prezentacja profili w układzie tabelarycznym i wykresu słupkowego, dla każdego punktu pomiarowego w miejscach dostawy energii, oraz sumarycznie dla całego zakładu,
- Aktualizacja cen w roku taryfowym zgodnie z aktualną taryfą,
- Wyznaczanie na bieżąco odchyleń profili rzeczywistych i zamówionych,
- Wyznaczanie na bieżąco wolumenu energii sprzedanej i zakupionej na Rynku Bilansujacym,
- Wyznaczanie na bieżąco zbilansowanych koszów energii elektrycznej,
- Generowanie raportów za dowolny okres rozliczeniowy, (zmiana, dzień, od daty do daty, dekada, miesiąc),
- Definiowanie bazy informacyjnej o środowisku pomiarowym układu rozbioru energii,
- Definiowanie struktur rozliczeniowych po stronie odbiorców energii.

Polski rynek energii elektrycznej nie jest jeszcze w pełni rynkiem konkurencyjnym w rozumieniu przepisów unijnych. Prowadzone są intensywne prace nad dostosowaniem naszego rynku energii elektrycznej do rynków rozwiniętych w Europie. Niewątpliwie czeka nas długi proces zmian zasad funkcjonowania rynku energii, aby w perspektywie kilku lat nastąpiło całkowite uwolnienie rynku energii elektrycznej w Polsce. Do tego czasu odbiorcy powinni wdrożyć w przedsiębiorstwie taki system jak SCANET, aby przygotować i nauczyć się planować portfel zamówień energii elektrycznej lub innych mediów technologicznych według własnych potrzeb. Na stronie internetowej http://www.scanet.com.pl mogą Państwo obejrzeć przykład interfejsu użytkownika umożliwiający dostęp do systemu SCANET z wykorzystaniem standardowej przeglądarki internetowej. Aby zalogować się należy wpisać: użytkownik: automatyka oraz hasło: sabur. Wszystkie dodatkowe pytania dotyczące systemu SCANET prosimy kierować na adres: eagle@gamma.com.pl.