NCBJ wesprze spółkę Kubara Lamina w realizacji zamówienia dla amerykańskiego superlasera badawczego

absorbery dla xfela

Narodowe Centrum Badań Jądrowych i Kubara Lamina S.A. zawarły dziś umowę ramową o współpracy przy produkcji aparatury mikrofalowej. NCBJ będzie wykonywało dla partnera badania, pomiary i oceny techniczne. Instytucje zamierzają współpracować m.in. przy realizacji kontraktu spółki Kubara Lamina na dostawę podzespołów do lasera na swobodnych elektronach LCLS-II budowanego na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. Zamówienie jest bezpośrednim rezultatem wykonania podobnych urządzeń przez NCBJ i Kubara Lamina na potrzeby lasera European XFEL w Hamburgu.

W dniu 14 września 2017 r. Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) oraz spółka Kubara Lamina zawarły umowę przewidującą wykonywanie przez NCBJ usług badawczo-rozwojowych na rzecz partnera. Zlokalizowana w Piasecznie spółka Kubara Lamina jest m.in. producentem urządzeń i podzespołów techniki mikrofalowej wykorzystywanych na potrzeby lotnictwa i wojska. Współpracuje też z wieloma instytutami naukowymi wykonując m.in. elementy unikalne. W 2017 r. firma zdobyła kontrakt finansowany przez Departament Energii rządu USA na dostawy podzespołów do budowanego w laboratorium SLAC na Uniwersytecie Stanforda lasera na swobodnych elektronach Linac Coherent Light Source (LCLS-II).

Obie instytucje współpracowały przy budowie uruchomionego niedawno w Hamburgu (Niemcy) lasera European XFEL (X-ray Free Electron Laser). „Była to bardzo owocna współpraca i mam nadzieję, że wszyscy jesteśmy z niej zadowoleni" – mówi dr hab. Krzysztof Kurek, dyrektor NCBJ. „Wielkie urządzenia badawcze takie jak XFEL zawsze niosą nowe wyzwania nie tylko dla naukowców i konstruktorów, ale także dla partnerów przemysłowych. Po prostu niemal na każdym kroku trzeba zrobić coś, czego nikt inny jeszcze nie robił. Jeśli się uda, to jest to wielka satysfakcja i mocna rekomendacja dla dalszych zamówień.„

„Jednym z naszych zadań wykonywanych na potrzeby XFEL-a było wyprodukowanie ponad stu absorberów modów wyższych rzędów pola elektromagnetycznego.

Zadaniem absorberów jest pochłanianie niepożądanych częstotliwości, które zakłócają przyspieszanie cząstek w akceleratorze" – wyjaśnia mgr Wojciech Grabowski z Zakładu Fizyki i Techniki Akceleracji Cząstek NCBJ. „Absorber przypomina wyglądem trójnik ze stalowych rur, ale najważniejsze są w nim detale umieszczone w środku. W całej Europie szukaliśmy podwykonawcy, który podejmie się bardzo trudnego procesu galwanicznego pokrycia niklem i miedzią elementów absorbera. Trudność polegała na tym, że nikiel jest ferromagnetykiem, a wykonane powłoki nie mogły wprowadzać żadnych magnetycznych zakłóceń do struktury.

Zadanie utrudniał fakt, że powłokę należało nanieść na powierzchnię wewnętrzną o bardzo skomplikowanym kształcie. Kubara Lamina podjęła się tego zadania i problem rozwiązali znakomicie."

„Współpraca przy dostawach dla XFEL i zdobyte doświadczenie pozwoliło nam na zdobycie kontraktu na dostawy podobnych detali do lasera budowanego w SLAC-u" – mówi Jerzy Kubara, prezes zarządu Kubara Lamina S.A. „W rywalizacji o kontrakt pokonaliśmy renomowane firmy z USA i jesteśmy z tego bardzo dumni. Nie jest to nasz pierwszy kontrakt amerykański. Od wielu lat realizujemy zamówienia dla amerykańskiego przemysłu cywilnego (transport kolejowy) i wojskowego (lotnictwo). Dotyczą one podzespołów zasilania dużej mocy."

Umowa pomiędzy NCBJ i Kubara Lamina ma charakter ramowy. „Chcielibyśmy by w ramach współpracy z NCBJ w Świerku były badane właściwości magnetyczne, elektryczne i absorpcyjne materiałów i gotowych detali, które wytwarzamy" – objaśnia Mariusz Błażejewicz, dyrektor Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Kubara Lamina S.A. „Liczymy też na pomoc w badaniu składu chemicznego materiałów wykorzystywanych do produkcji komponentów absorberów oraz na konsultacje techniczne w zakresie technologii czyszczenia i sprawdzania elementów absorbera. Planujemy, aby nasze produkty, przed wysłaniem ich do odbiorcy amerykańskiego, przechodziły kontrolę wyjściową w laboratoriach NCBJ."

(gz)