Potencjometry elektroniczne – rodzaje i przeznaczenie

Nazwa potencjometr kompletnemu laikowi, który nie ma na co dzień do czynienia z elektroniką, mówi niewiele, jednak jest to coś, z czym stykamy się w rzeczywistości na każdym kroku. Potencjometry to nic innego jak rezystory nastawne, czyli bierne elementy elektroniczne, za których pomocą można regulować prąd lub napięcie w urządzeniach elektrycznych.

Najprostszym przykładem są potencjometry stosowane w sprzęcie audio, które służą do regulacji głośności. A to dopiero wierzchołek góry lodowej zastosowania potencjometrów! Najpierw jednak warto zapoznać się z rodzajami potencjometrów i zasadą ich działania.

Potencjometry – rodzaje i zasada działania

W klasyfikacji podzespołów elektronicznych potencjometry działają na takiej samej zasadzie jak oporniki. Różnicą jest jednak to, że są wyposażone w regulowany dzielnik napięcia. I to właśnie on stoi za regulacyjnymi zdolnościami potencjometrów. Potencjometr wyposażony jest w trzy wyprowadzenia, gdzie dwa połączone są ze ścieżką o stałym oporze, a trzeci ze ślizgaczem służącym do regulacji. Ścieżka oporowa wykonana jest zazwyczaj z węgla, tworzyw sztucznych, cementu lub po prostu ze zwojów drutu oporowego.

Wśród podstawowych rodzajów potencjometrów, ze względu na rodzaj ich konstrukcji, rozróżniamy:

• potencjometr obrotowy
• potencjometr wieloobrotowy
• potencjometr osiowy
• potencjometr montażowy
• potencjometr liniowy
• potencjometr elektroniczny (cyfrowy)

Najważniejszymi parametrami potencjometrów, które należy brać pod uwagę przy ich wyborze i montażu, jest rezystencja ścieżki oporowej oraz charakterystyka zmian rezystencji (liniowa lub logarytmiczna).

Potencjometr elektroniczny – przeznaczenie

Zastosowanie potencjometrów jest niezwykle szerokie. Praktycznie we wszystkich urządzeniach elektronicznych, w których mamy możliwość regulacji napięcia, a tym samym np. regulację ich głośności czy w przypadku oświetlenia natężenia światła albo prędkości obrotowej silnika, możliwość tę daję potencjometr. W praktyce zatem spotykamy potencjometry w różnego rodzaju sprzęcie elektronicznym, a przede wszystkim we wzmacniaczach oraz mikserach. Nie jest to jednak jedyne zastosowanie tego typu podzespołów.

Potencjometry regulujące przepływ prądu są również stosowane w urządzeniach, które posiadają regulację mocy, takich jak na przykład: suszarka do włosów, robot kuchenny, czy nawet odkurzacz wyposażony w regulację siły ssania albo w wiertarce z możliwością ustawienia różnej prędkości obrotowej wiertła. Jest to zatem jeden z najbardziej powszechnych podzespołów elektronicznych, który towarzyszy nam na co dzień, ale o którym istnieniu niekoniecznie do tej pory wiedzieliśmy. Dlatego, jeśli kiedyś w tego typu sprzętach popsuje się regulacja mocy, to zapewne trzeba będzie wymienić w nich potencjometr.