Telematyka - co to jest oraz jakie ma zastosowanie w branży transportowej?

Rozwój telematyki gwałtownie przyspieszył na początku XXI wieku wraz z intensywnym postępem generalnej transformacji technologicznej. Coraz bardziej rozbudowana automatyzacja i zastosowanie szeregu inteligentnych rozwiązań i urządzeń przyniosły wielkie zmiany między innymi dla branży transportowej. Telematyka transportu i logistyki uważana jest aktualnie za najbardziej dynamicznie rozwijającą się gałąź telematyki. Z artykułu dowiesz się między innymi, czym dokładnie jest telematyka, co to są procesy telematyczne i jakie zastosowania mają w sektorze TSL (transport-spedycja-logistyka). Podpowiadamy również, jakie są zalety stosowania inteligentnych rozwiązań w obszarze transportu.

Telematyka – co to jest?

Telematyka to systemowa integracja informatyki, telekomunikacji i automatyki. Pojęcie jest zwykle stosowane w połączeniu z określeniem definiującym zakres jego wykorzystania. Przykładowo może być to telematyka medyczna, telematyka przemysłowa czy telematyka transportu. Termin pochodzi z języka francuskiego od słowa „telematique”, gdzie po raz pierwszy został zastosowany w 1978 roku w jednym z raportów rządowych w obszarze przekazywania danych w ramach systemów telekomunikacyjnych. Narzędzia telematyczne agregują i systematyzują szereg danych oraz umożliwiają generowanie zaawansowanych raportów na temat różnych kwestii i uwarunkowań, które są jedną z podstaw procesów decyzyjnych.

Czym są systemy telematyczne?

Systemy telematyczne opierają się o zintegrowanie rozwiązań z obszaru telekomunikacji i informatyki. Są współcześnie nieodzownym wsparciem w zarządzaniu wieloma procesami z zakresu produkcji i transportu. Ich najważniejsze funkcje skupiają się wokół operowania różnego rodzaju informacjami. Systemy telematyczne złożone są z szeregu współpracujących narzędzi, do których zaliczamy między innymi nawigację satelitarną, sieci komórkowe, internet, łączność radiową, bazy danych drogowych i geograficznych, radary i monitoring uliczny, urządzenia przeznaczone do komunikacji bezprzewodowej. Do zadań systemów telematycznych w transporcie należy zwiększenie efektywności przewozów i ich ekonomiki, poprawa bezpieczeństwa kierowców oraz zarządzanie flotą pojazdów i wspieranie elastyczności jej funkcjonowania.

Telematyka systemów transportowych

Telematyka transportu integruje osiągnięcia telekomunikacji i informatyki w celu wdrożenia ich do nowoczesnych systemów transportowych. Opiera się o zaawansowane technologie przesyłania, porządkowania, gromadzenia i odbierania różnorodnych danych, które zintegrowane są z pojazdami poruszającymi się po drogach. Obejmuje funkcjonowanie różnego rodzaju systemów pomiarowych, które służą między innymi do śledzenia lokalizacji pojazdu przy pomocy GPS i sieci GPRS, monitorowania przemieszczania aktywów, gromadzenia danych o planowanych przeglądach, kontroli prędkości pojazdów w trasie oraz zachowań kierowców na drodze.

Zalety wykorzystania osiągnięć telematyki

Do głównych zalet zastosowania rozwiązań telematycznych w transporcie należą:

• ułatwienia w kompleksowym zarządzaniu flotą,
• redukcja zużycia paliwa i ograniczenie kosztów jego zakupu,
• zmniejszenie wydatków na eksploatację pojazdów,
• usprawnienia w obrębie planowania przeglądów i czynności serwisowych,
• ułatwienie sprawnej komunikacji z kierowcami,
• doskonalenie stylu jazdy kierowców i poprawa zwyczajów w tym zakresie,
• dostarczenie danych będących podstawą wdrożenia  i monitorowania ecodrivingu,
• ułatwienie zarządzania stosowaniem przepisów w zakresie czasu pracy kierowców,
• kontrola ewentualnych nadużyć (|np. w zakresie rozliczeń paliwowych),
• eliminacja tzw. pustych przebiegów,
• optymalizacja tras i przyspieszenie dostaw,
• uproszczenie niektórych czynności administracyjnych
• zwiększenie bezpieczeństwa kierowców.

Telematyka samochodowa a kontrola kierowców

Nowoczesne systemy telematyczne zbierają i przekazują szereg danych, które wykraczają daleko poza samo sprawozdawanie pozycji pojazdu na drodze i nadzór nad czasem pracy kierowców. Są przystosowane między innymi do kontroli prędkości (również wyliczania średniej prędkości z poszczególnych odcinków trasy), analizy sposobu hamowania i częstotliwości dynamicznych przyspieszeń, zbyt niskich lub zbyt wysokich obrotów silnika, ostrych skrętów, czasu postoju na włączonym silniku oraz sposobu prowadzenia pojazdu na różnych nawierzchniach. 

Telematyka to jednak nie tylko kontrola, ale i realne wsparcie kierowców. Dzięki zastosowaniu inteligentnych systemów informacje mogą być przekazywane w czytelny zautomatyzowany sposób, co ogranicza konieczność kontaktu telefonicznego i rozpraszania kierowcy w pracy. Korzyścią jest również ograniczenie liczby dokumentów, które wypełniać musi kierowca.

Wybór systemu telematycznego – na co zwrócić uwagę?

Wybór dostawcy usług telematycznych dla branży transportowej powinien być podyktowany kilkoma czynnikami. Bez wątpienia nie powinno się traktować jako głównego kryterium ceny. Warto zwrócić również wnikliwą uwagę na:

• możliwość dopasowania rozwiązań do indywidualnych potrzeb; 
• elastyczność oferty;
• kompleksowość oferowanych rozwiązań;
• zasady montażu oraz miejsce, w którym jest przeprowadzany;
• zakres gwarantowanej przez dostawcę usług obsługi posprzedażowej;
• dostępność szkoleń produktowych;
• ewentualne dodatkowe opłaty, które wykraczają poza abonament.

Polskie Stowarzyszenie Telematyki Transportu

Polskie Stowarzyszenie Telematyki Transportu jest niezależną organizacją, która funkcjonuje od 2007 roku. Jego głównym celem jest rozpowszechnianie osiągnięć techniczno-naukowych w obszarze nowoczesnych zaawansowanych systemów transportowych. 

Stowarzyszenie działa na rzecz bezpieczeństwa, ekonomiki i zwiększenia efektywności transportu, ograniczenia szkodliwego wpływu branży TLS na środowisko naturalne oraz rozszerzania oferty i dostępności zróżnicowanych usług transportowych. Organizacja należy do sieci międzynarodowych stowarzyszeń specjalizujących się w tematyce telematyki w logistyce i transporcie i prowadzi własną działalność wydawniczą w zakresie publikacji czasopism branżowych.

Artykuł powstał we współpracy z https://prilo.com - giełdą do transportu aut