Czujki (dymu, ognia, gazów, temperatury)

Dym jest najczęściej pierwszym symptomem nadchodzącego pożaru. Zawiera on mieszaninę substancji powstających na skutek procesu rozkładu termicznego materiałów palnych i przyjmuje postać aerozoli niewielkich cząsteczek ciał stałych, pary wodnej, a także cieczy palnych, sadzy i gazów. Dym to również niewidoczne gołym okiem trujące substancje w postaci tlenku węgla, formaldehydu, alkoholu metylowego, kwasu mrówkowego oraz metaldehydu.

51% wszystkich ofiar pożarów nie umiera w wyniku poparzeń, lecz na skutek oddziaływania toksycznych produktów spalania i rozkładu, a 23% zgonów związanych z wybuchem pożaru jest spowodowanych łącznym działaniem dymu i ognia. Te dane nie pozostawiają złudzeń, jak ważne jest wyposażenie domu, mieszkania oraz innych obiektów użytkowych w profesjonalne czujki dymu.

Czujki pożarowe – odpowiednik ludzkich zmysłów

Czujka dymu, nazywana również detektorem dymu lub czujnikiem przeciwpożarowym, to niewielkie urządzenie służące do wykrywania i lokalizowania zadymienia w budynkach, pomieszczeniach mieszkalnych i użytkowych oraz w urządzeniach. Czujnik czadu i dymu stanowi komponent systemu sygnalizacji pożarowej, w skład którego wchodzi przynajmniej jeden czujnik, odpowiadający za ciągłe lub okresowe kontrolowanie, czy w konkretnym pomieszczeniu nie wystąpiło dane zjawisko fizyczne lub chemiczne towarzyszące pożarowi.

Współczesne czujki pożarowe to w zasadzie elektroniczne odpowiedniki ludzkich zmysłów dotyku, powonienia oraz wzroku. Na mechanizmach rządzących zmysłem dotyku opiera się m.in. czujnik ciepła, który reaguje na podwyższoną temperaturę otoczenia. Zmysł powonienia reprezentują czujki dymu, natomiast sensory płonienia odpowiednik elektronicznych oczu. Od odpowiedniego wyboru oraz rozmieszczenia poszczególnych detektorów zależy, czy centrale pożarowe zapewnią skuteczny system ochrony przeciwpożarowej, a także czy czujki (dymu, ognia, gazów, temperatury) umożliwią rzetelność pomiarów oraz wiarygodność podnoszonych alarmów.

Fotooptyczny, termooptyczny, jonizacyjny czujnik czadu i dymu

Przeciwpożarowy czujnik dymu stanowi pierwszą linię obrony przed śmiercionośnymi produktami spalania. Tego typu detektory upowszechniły się na przełomie lat 70. i 80. XX wieku. Są one w stanie wykryć pożar już w pierwszych etapach jego rozwoju. Wyróżnia się 3 podstawowe typy czujników dymu:
•    fotooptyczne czujki dymu – czujniki fotooptyczne i fotoelektryczne posiadają w swej budowie diody emitujące wiązkę podczerwieni; w normalnym, czystym powietrzu wiązka nie odbija się i swobodnie przechodzi przez komorę; gdy ilość cząstek dymu w powietrzu ulegnie zwiększeniu, wiązka załamuje się i rozprasza, aktywując wewnętrzny czujnik, a tym samym alarm,
•    termooptyczne czujki dymu – działają na zasadzie tradycyjnego sensora oraz detektora fotooptycznego, reagując na gwałtowny wzrost temperatury otoczenia, która przekracza poziom określony wcześniej przez użytkownika,
•    jonizacyjne czujki dymu – czujki izotopowe, których źródłem jest promieniowanie jonizujące, które jonizuje powietrze w pomieszczeniu pomiarowym; zmiana natężenia prądu jonizacji w zależności od stężenia składników powietrza we wnętrzu aktywuje alarm;

Sygnalizatory optyczne i akustyczne w systemach pożarowychmają jedno, podstawowe zadanie do wykonania – ostrzegać i alarmować osoby przebywające w miejscach zagrożonych wybuchem pożaru, a także ułatwiać prowadzenie ewakuacji budynku, a co za tym idzie – ratowaćżycie osób zagrożonych.