Dusza w maszynie

Dusza w maszynie

Gdyby komputery mogły stworzyć społeczność. Jakiego rodzaju świat by to był? Być może niedługo się o tym przekonamy dzięki niezwykłemu eksperymentowi naukowców z europejskich instytutów.

Projekt NEW TIES realizowany przez badaczy z pięciu europejskich instytutów naukowych przewiduje stworzenie sztucznego świata zamieszkałego przez losowo wygenerowane istoty, będące programami komputerowymi zdolnymi do stworzenia własnego języka i kultury.

Funkcjonowanie społeczne jest przedmiotem badań specjalistów od sztucznej inteligencji, informatyków, socjologów i lingwistów pracujących w ramach NEW TIES. Do tej pory dość dobrze poznano zasady uczenia się indywidualnego i ewolucyjnego, podczas gdy uczenie się społeczne jest stosunkowo mało zrozumiane i przebadane. Zespół naukowców różnych dziedzin pracujących nad NEW TIES ma dwa główne cele: przebadanie naturalnych procesów takich, jak rozwój języka czy ewolucja osobników, oraz udoskonalenie mechanizmów społecznej sztucznej inteligencji.

Lingwiści i socjologowie włączeni do NEW TIES zainteresowani są przede wszystkim dokładnym przebadaniem procesów zachodzących w społecznościach i rozwijającym się języku. Informatycy z kolei kładą nacisk na badanie współpracy maszyn i możliwość późniejszego zastosowania tej wiedzy w robotyce. Roboty w domu pojawią się za pięć do dziesięciu lat. Możliwe też będzie wysyłanie grup robotów na miejsca katastrof w celu poszukiwania ofiar. Ważne, aby te roboty potrafiły ze sobą współpracować, zwłaszcza w niebezpiecznym, zagrażającym środowisku.

Eksperyment NEW TIES potrwa kilka miesięcy, w czasie których w systemie składającym się z 60 komputerów stworzony zostanie sztuczny świat. Na początku umieszczonych w nim zostanie 1000 „agentów” – unikalnych programów komputerowych posiadających swoje indywidualne, różnicujące cechy jak: płeć, długość życia, płodność, wielkość i metabolizm. Cechy będą dziedziczone od rodziców i przekazywane potomstwu. Agenci będą także mieli możliwość uczyć się na podstawie własnego doświadczenia, oraz od innych osobników. Naukowcy przewidują, że populacja rozrośnie się nawet do milionów pod koniec trwania eksperymentu.

Agenci nie będą ściśle zaprogramowani. Ich zachowanie będzie wynikiem działania „sterownika” imitującego działanie mózgu. Ich zachowanie i cechy będą się zmieniać w zależności od zewnętrznej sytuacji, ważne jest zatem stworzenie świata, który będzie dostarczał bodźców do rozwoju dla zamieszkujących go istot. Jeden ze scenariuszy eksperymentu przewiduje występowanie pór roku, inny rywalizujących ze sobą grup. Wszystko po to, aby dać agentom impuls do działania.

Naukowcy są bardzo zainteresowani kierunkiem w którym pójdzie rozwój populacji agentów, jednak przestrzegają przed wysnuwaniem wniosków i aplikowaniem ich do rzeczywistego świata. Rzeczywistość jest o wiele bardziej skomplikowana niż banalny komputerowy świat. Pojawia się jednak pytanie: czy możliwe kiedyś będzie symulowanie zachowań społecznych po to, by podejmować optymalne decyzje, na przykład w dziedzinie podatków? Eksperymenty takie jak NEW TIES już niedługo udzielą na nie odpowiedzi.

(ro)