HMI/SCADA - Przeznaczenie, korzyści, koszty

 
System SCADA

Przeznaczenie aplikacji

Ze względu na możliwość pracy w sieci i różnicowania rodzaju informacji dostępnych równocześnie na różnych stacjach, a także możliwość stopniowania uprawnień użytkowników w zakresie dostępu do systemu oraz ingerencji w proces produkcyjny i sam system, oprogramowanie HMI/SCADA stanowi skuteczne narzędzie pracy dla osób zatrudnionych na różnych szczeblach zarządzania produkcją:

• na hali produkcyjnej system pozwala operatorom produkcji kontrolować proces realizowany bezpośrednio przez maszynę, linię produkcyjną czy instalację;

• z tej samej aplikacji mogą korzystać kierownicy zmian, kontrolujący przebieg produkcji w całym zakładzie – mają oni dostęp do danych wyższego rzędu;

• technolodzy produkcji w tym samym czasie na podstawie danych gromadzonych i archiwizowanych przez HMI/SCADA mogą ustalać parametry procesu produkcyjnego;

• kadra inżynierska odpowiedzialna za utrzymanie ruchu w zakładzie zyskuje wiedzę np. na temat efektywności wykorzystania maszyn, historii przestojów i awarii.

Rozwiązania typu HMI/SCADA są szczególnie przydatne dla dyspozytorów różnych sieci: tych mniejszych, które mogą być zarządzane z pojedynczego stanowiska, po duże, które ze względu na skalę wymagają hierarchizacji dostępu operatorów do informacji i uprawnień zarządczych

Korzyści z implementacji

Centralizacja dostępu do wszelkich informacji z produkcji pozwala na wygodne sterowanie procesem z jednego stanowiska. Bieżący monitoring procesu i możliwość szybkiej ingerencji w jego parametry pozwalają na kontrolowanie procesu w czasie rzeczywistym. Jednocześnie ze względu na stały dostęp do różnego rodzaju informacji podejmowane decyzje mogą być trafniejsze, gdyż mogą być poprzedzone analizą większej liczby parametrów, w tym danych historycznych. To wpływa na poprawę jakości kontroli i zwiększa prawdopodobieństwo podejmowania słusznych decyzji.

Zastosowanie systemu HMI/SCADA poprawia także bezpieczeństwo pracy poprzez odsunięcie operatorów od maszyn lub instalacji.

Koszt

Cena zakupu licencji na aplikację HMI/SCADA na jeden do kilkunastu komputerów to około 3 tys. złotych. Pakiety do pracy na większej liczbie komputerów są odpowiednio droższe – stosownie do możliwości obsługi coraz większej liczby punktów pomiarowych ich cena może osiągnąć wartość kilkunastu tysięcy złotych.

Koszt zakupu oprogramowania stanowi średnio 30 proc. całkowitego kosztu implementacji pakietu wizualizacyjnego. Większość, bo przeciętnie aż 50 proc. wydatków stanowić będzie koszt usług związanych z wdrożeniem oprogramowania, a pozostałe 20 proc. to koszt inwestycji w niezbędny sprzęt.

Redukcję wysokości wydatków na wdrożenie aplikacji można osiągnąć poprzez skrócenie czasu trwania tego procesu i przedłużenie czasu „życia" aplikacji poprzez dodawanie kolejnych funkcji, czyli rozwój systemu.

Dzięki stosowanej przez większość wiodących producentów koncepcji budowania aplikacji HMI/SCADA z gotowych, łatwo konfigurowalnych elementów jak obiekty graficzne, obiekty analiz stanów alarmowych czy archiwizacja i wyświetlanie historii parametrów procesowych, skraca się czas oraz maleją koszty uruchomienia systemu.

Umożliwia to wykorzystanie czasu poświęcanego klientowi na koncentrację na zagadnieniach technologicznych. Dodatkową okolicznością sprzyjającą skróceniu czasu wdrażania aplikacji jest możliwość pracy grupowej specjalistów dostawcy: doświadczeni w tworzeniu pewnych fragmentów rozwiązań mogą pracować równocześnie.

Rozwój aplikacji stosownie do potrzeb pojawiających się wraz z upływem czasu – w zakresie funkcji, np. tworzenie nowych formuł raportów, czy sprzętu, np. dodawanie nowych komputerów baz danych lub gromadzących dane archiwalne – faktycznie podnosi wartość zastosowanej aplikacji i wydłuża czas jej życia.

System dedykowany czy ogólny?

Wybór pomiędzy zakupem oprogramowania stanowiącego rozwiązanie ogólne HMI/SCADA a produktem specjalizowanym, będącym rozwiązaniem jednego producenta do specjalistycznych zastosowań lub autorskim programisty zewnętrznego bądź zatrudnionego w danym zakładzie, to kwestia wymagająca rozważnego rozpatrzenia.

Zakupując specjalistyczne oprogramowanie do obsługi np. sieci, można odnieść korzyści z zawartych w nim rozwiązań niedostępnych w pakietach „ogólnych" (np. możliwość prezentacji na dużym ekranie mapy terenu). Natomiast w zakresie serwisu taka decyzja skazuje klienta najczęściej na dyktat jednego dostawcy. Podobnie jest przy zakupie aplikacji stworzonych przez autorów indywidualnych: początkowy koszt wdrożenia takiego systemu może być niższy od produktu licencjonowanego, lecz nie sposób przewidzieć dalszego rozwoju tej współpracy.

Natomiast kupując aplikację typu HMI/SCADA jednego z renomowanych producentów u sprawdzonego dostawcy (najczęściej jednego z wielu w sieci dostawców na terenie całego kraju), wybieramy opcję być może nieco mniej specjalistyczną i początkowo droższą, za to możemy liczyć na szybką implementację i konkurencyjny serwis w przyszłości. Autoryzowani dystrybutorzy poszczególnych marek oprogramowania na terenie Polski szkolą rocznie do kilkuset specjalistów w zakresie obsługi sprzedawanych aplikacji.

Czytaj więcej o SCADA/HMI

- o aplikacjach HMI/SCADA - definicje, funkcje, struktura systemów