System APS i oprogramowanie MES, czyli duet napędzający automatyzację produkcji w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja w przemyśle trwa już od pewnego czasu. Fabryki przyszłości stają się rzeczywistością poprzez coraz większą automatyzację, cyfrowe rozwiązania i inteligentne systemy. Jednak prawdziwa automatyzacja produkcji nie polega wyłącznie na robotach czy czujnikach. Jej siłą napędową jest integracja systemów informatycznych, potrafiących analizować dane i przekształcać je w decyzje.

W tym kontekście systemy APS oraz oprogramowania MES tworzą duet, który w 2026 roku będzie w dużej mierze stanowić fundament inteligentnych, samoorganizujących się zakładów produkcyjnych.

Dwa światy: planowanie i realizacja

W każdej fabryce istnieje naturalny podział między planowaniem a wykonaniem. Systemy APS odpowiadają za opracowanie najlepszego planu produkcji, biorąc pod uwagę dostępne zasoby, terminy, moce przerobowe i priorytety zleceń. Z kolei rozwiązania MES śledzą realny przebieg produkcji, rejestrując czasy pracy, przestoje, zużycie materiałów, jakość i raporty operatorów.

Mówiąc prościej:

• Anglojęzyczna fraza Advanced Planning and Scheduling – czyli właśnie APS – oznacza „zaawansowane planowanie I harmonogramowanie”. System APS zatem planuje co, kiedy i na jakiej maszynie ma być wykonane.
• Podobnie ma się rzecz z systemem MES, czerpiącym swą nazwę od angielskiego Manufacturing Execution System, co oznacza „system realizacji produkcji”. System MES zatem raportuje co faktycznie zostało wykonane i jak przebiegał proces.

Dopiero połączenie tych dwóch perspektyw w jeden technologiczny ekosystem tworzy pełen obraz produkcji, rozciągając się od decyzji po wykonanie.

Dlaczego integracja APS i MES jest tak ważna

W tradycyjnym modelu systemy te działały – lub wciąż działają – oddzielnie, co często prowadzi do różnych problemów. Na przykład może się okazać, że planiści pracowali na nieaktualnych danych, a produkcja nie miała wglądu w nadchodzące zmiany harmonogramów. W efekcie decyzje planistyczne często mijają się z rzeczywistością hali produkcyjnej.

Rozwiązaniem jest integracja systemu APS z oprogramowaniem MES, która pozwala:

• aktualizować plan produkcji w czasie rzeczywistym,
• reagować na zakłócenia, takie jak awarie, opóźnienia czy braki materiałowe,
• symulować skutki zmian, jak na przykład przesunięcia zleceń czy wprowadzenia priorytetów,
• usprawniać komunikację między działem planowania, produkcji i utrzymania ruchu.

W praktyce oznacza to, że harmonogram produkcji staje się żywym organizmem, reagującym na rzeczywiste dane z linii produkcyjnych.

Systemy APS oraz MES jako fundament automatyzacji w 2026 roku

W 2026 roku jednym z największych trendów w branży produkcyjnej będzie pełna automatyzacja przepływu informacji pomiędzy kluczowymi systemami. Mowa oczywiście o trzech kluczowych rozwiązaniach do planowania (APS), realizacji (MES) i zarządzania (ERP). To właśnie ten trójkąt danych tworzy spójny ekosystem Przemysłu 5.0, tak bardzo niezbędny w inteligentnych fabrykach, które uczą się, przewidują i optymalizują procesy w sposób autonomiczny.

Dzięki temu technologicznemu triumwiratowi systemów APS, MES i ERP, przedsiębiorstwa mogą:

• automatycznie generować nowe harmonogramy po każdej zmianie w produkcji,
• analizować wpływ decyzji na dostępność surowców i terminy,
• wykrywać nieefektywności jeszcze zanim staną się problemem,
• zwiększać wydajność przy jednoczesnym ograniczeniu odpadów i przestojów.

Systemy APS i MES – wsparte danymi z ERP – wspólnie tworzą środowisko, w którym sztuczna inteligencja i algorytmy predykcyjne stają się integralną częścią codziennego planowania.

System APS i integracja z MES na przykładzie DELMIA Ortems

Jednym z systemów APS zaprojektowanych do pełnej integracji z MES (jak na przykład platforma DELMIA Apriso) jest DELMIA Ortems APS, oferowany przez polską firmę Andea (https://www.andea.com/pl/). Andea to złoty partner koncernu Dassault Systèmes i jego autoryzowany przedstawiciel nie tylko na Polskę, ale także na regiony DACH oraz NAM.

Ogromną zaletą implementacji systemów APS z doświadczonym partnerem jest ich doświadczenie i ekspercka wiedza, co minimalizuje to ryzyko nieudanych projektów. Najlepiej o tym świadczą słowa Macieja Krzyśka z NordGlass: „W procesie wyboru systemu APS zwracaliśmy uwagę nie tylko na sam produkt i jego producenta, ale również na partnera z którym będziemy system wdrażać. Firma Andea Solutions jest wiarygodnym partnerem z wieloletnim doświadczeniem na rynku systemów do obsługi produkcji.”

Rozwiązanie DELMIA Ortems APS umożliwia tworzenie harmonogramów w czasie rzeczywistym, wykorzystując dane z systemów wykonawczych i czujników IoT. Dzięki modułowi Production Scheduler, wyspecjalizowanemu do tworzenia harmonogramu produkcji, DELMIA Ortems pozwala:

• harmonogramować automatycznie zlecenia na podstawie bieżących danych MES,
• symulować alternatywne scenariusze w przypadku przestojów lub zmian priorytetów,
• wizualizować zależności między operacjami, co ułatwia decyzje planistyczne,
• utrzymywać ciągłość danych między planowaniem a realizacją.

W rezultacie planiści zyskują pełny obraz sytuacji produkcyjnej, a pracownicy na hali otrzymują zawsze aktualny plan, który odpowiada faktycznej i rzeczywistej sytuacji.

Korzyści z połączenia systemu APS i programu do produkcji MES

Integracja systemu APS i programu do produkcji MES szybko przynosi namacalne efekty, a jej wymierne korzyści widoczne są już po krótkim czasie od zintegrowania obu systemów. Do najważniejszych należą:

1. Natychmiastowa synchronizacja planu z rzeczywistością produkcyjną.
2. Szybsze decyzje planistyczne dzięki dostępowi do aktualnych danych.
3. Zwiększenie przepustowości i lepsze wykorzystanie zasobów.
4. Redukcja liczby opóźnień i przestojów.
5. Większa transparentność procesów dla wszystkich szczebli zarządzania.

W praktyce oznacza to większą rentowność produkcji i możliwość osiągnięcia poziomu automatyzacji, który jeszcze nie tak dawno temu wydawał się nierealny w naszych rodzimych branżach i zakładach produkcyjnych.

System APS i program MES w Przemyśle 5.0, czyli człowiek nadal w centrum

Choć zintegrowane systemy APS i MES automatyzują coraz więcej procesów, nie zastępują ludzi na każdym etapie produkcji i na każdym stanowisku produkcyjnym. Moc tych systemów po wdrożeniu polega na tym, że wzmacniają decyzyjność osób zaangażowanych w produkcję, od hal produkcyjnych przez kierownicze gabinety. Pracownicy i planiści otrzymują lepsze narzędzia, dane i analizy, dzięki którym mogą działać szybciej i skuteczniej.

W koncepcji Przemysłu 5.0, technologia i człowiek tworzą zespół, podobnie jak systemy APS i MES. Obecnie, w roku 2025 i 2026, a także najbliższych latach, sztuczna inteligencja wspiera analitykę, APS dostarcza scenariusze, a MES dostarcza dane rzeczywiste. Efekt? Fabryki, które nie tylko produkują, ale uczą się i doskonalą z każdym cyklem.

Podsumowanie

Systemy APS i programy MES to dwa filary cyfrowej automatyzacji produkcji: APS planuje, a MES realizuje. Niemniej dopiero razem systemy te tworzą środowisko, które potrafi reagować, przewidywać i optymalizować w czasie rzeczywistym.

W erze Przemysłu 5.0 ich integracja jest nie tylko przewagą konkurencyjną, lecz koniecznością. Dzięki rozwiązaniom takim jak DELMIA Ortems APS od Andea, przedsiębiorstwa mogą połączyć inteligentne planowanie z automatycznym wykonaniem, tworząc prawdziwie inteligentne fabryki przyszłości. Więcej informacji o systemach APS i MES: https://www.andea.com/pl/oprogramowanie-delmia/.