Kiedy pracodawca powinien zapewnić pracownikowi odzież roboczą?

BHP.jpg

Odzieży oraz obuwie robocze niezbędne do wykonywania obowiązków pracowanika, kto opłaca?

Kodeks pracy wyraźnie określa w art. 2377 par.1 obowiązki pracodawcy względem pracownika w zakresie zapewnienia mu odzieży oraz obuwia roboczego niezbędnych do wykonywania obowiązków wynikających z zakresu umowy o pracę. Jednocześnie wymienia sytuację, gdy pracownik może używać odzieży i obuwia własnego jako roboczego.

Pracodawca musi zapewnić pracownikowi odzież i obuwie robocze

Przede wszystkim Kodeks pracy regulując przepisy dot. zapewnienia odzieży i obuwia roboczego pracownikom zwraca uwagę na wymogi Polskich Norm i przepisy BHP w tym zakresie. Oznaczają one, że pracodawca musi dostarczyć pracownikom odzież roboczą, ale taką, która spełnia obowiązujące normy. Nie może to być zatem jakakolwiek odzież i obuwie, musi ona być dostosowana do warunków pracy i zapewniać bezpieczeństwo i ochronę pracownikowi podczas wykonywania obowiązków. Kodeks pracy wymienia sytuacje bezwzględnego obowiązku nakładanego na pracodawcę w tym zakresie, i tak musi on zapewnić odzież roboczą zawsze wtedy, gdy:

• własna odzież pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu
• oraz ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne, bezpieczeństwa i higieny pracy

Odzież robocza a odzież ochronna

Ważnym kryterium dla spełnienia wymogów narzuconych przez Kodeks pracy jest rozróżnienie dwóch pojęć, które bardzo często nieprawidłowo stosuje się wymiennie, czyli: odzież robocza i odzież ochronna. Odzież ochronna to taka część garderoby, której zadaniem jest zakrycie lub zastąpienie osobistej odzieży pracownika i ochronę jej przed zagrożeniami typu mechanicznego, chemicznego, termicznego lub przed czynnikami atmosferycznymi panującymi w miejscu i podczas wykonywania pracy. Natomiast odzież robocza to garderoba przeznaczona do wykonywania czynności, w trakcie których może wystąpić silne zabrudzenie jej substancjami nieszkodliwymi dla zdrowia pracownika lub mogą wystąpić czynniki powodujące przyspieszone jej zużycie. Odzież robocza to również taka, która wymagana jest przy wykonywaniu czynności wymagających specjalnych warunków higieny i czystości.

Regulacje wewnątrzzakładowe

Kodeks pracy pozostawia pracodawcy doprecyzowanie regulacji przyznawania i używania odzieży ochronnej na konkretnych już stanowiskach pracy. Pracodawca zobligowany jest do sformułowania wewnętrznych przepisów właściwych dla charakteru swojej działalności. Na tego rodzaju akt wewnątrzzakładowy można powoływać się zawsze wtedy, gdy pracodawca, pomimo narzuconych przez siebie wymogów, nie realizuje ich. Tego rodzaju praktyka zaniechania przez kolejne służby nie powinna powstrzymać pracownika przed roszczeniami względem pracodawcy.

Ustawodawca akceptując zakres samodzielności w stanowieniu wewnętrznych regulacji przyznawania pracownikom obuwia i odzieży roboczej pozostawił mu też możliwość wytypowania stanowisk, na których możliwe jest używanie przez pracowników, i za ich zgodą, własnego obuwia roboczego oraz własnej odzieży roboczej. Jednak w takich przypadkach muszą one spełniać wymogi przepisów BHP. Swoboda pracodawcy w tym zakresie nie dotyczy jednak tych stanowisk pracy, które związane są bezpośrednio z produkcją, pracą w hali maszyn czy obsługą urządzeń technicznych. Nie dotyczy to również tych miejsc pracy, gdzie występuje prawdopodobieństwo zabrudzenia lub skażenia odzieży środkami chemicznymi, biologicznymi czy promieniotwórczymi.

Ekwiwalent, czyli równowartość

Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca może "umówić się" z pracownikiem co do używania przez niego własnej odzieży, choćby ocieplanej i zimowej (np. https://www.robartbhp.pl/odziez-ocieplana-c-54.html) w miejscu pracy. Nie zmienia to jednak faktu, że pracodawca zobowiązany jest do wypłacania pracownikowi ekwiwalentu za zniszczoną podczas pracy odzież. W takim przypadku pracodawca zostaje zwolniony z obowiązku zapewnienia pracownikom odzieży roboczej. Ten obowiązek zastępuje ekwiwalent. Zasady te można wprowadzić tylko wtedy, gdy pracodawca wcześniej określił aktem wewnątrzzakładowym zasady przyznawania i wysokość ekwiwalentu a pracownik wyraził zgodę na używanie własnej odzieży w miejscu pracy.

Tekst przygotowany przez https://www.robartbhp.pl/