Nowa dyrektywa maszynowa 2027 – co zmienia Regulacja(EU) 2023/1230 i jak przygotować park maszynowy?

W styczniu 2027 roku w Unii Europejskiej zacznie w pełni obowiązywać Regulacja (EU) 2023/1230, potocznie nazywana nową dyrektywą maszynową. Zastąpi ona Dyrektywę Maszynową 2006/42/WE i wprowadzi istotne zmiany w podejściu do bezpieczeństwa maszyn, linii produkcyjnych oraz systemów automatyki przemysłowej.
Dla producentów maszyn, integratorów systemów, zakładów produkcyjnych oraz działów utrzymania ruchu oznacza to konieczność weryfikacji dotychczasowych rozwiązań – nie tylko pod kątem mechaniki, ale również sterowania, oprogramowania i cyberbezpieczeństwa.
Automatech, jako firma specjalizująca się w bezpieczeństwie maszyn, automatyce przemysłowej, PLC Safety oraz modernizacjach linii produkcyjnych, wspiera przedsiębiorstwa w przygotowaniu się do nowych wymagań.

Bezpieczeństwo maszyn to już nie tylko mechanika
Najważniejsza zmiana wprowadzona przez Regulację (EU) 2023/1230 polega na rozszerzeniu definicji bezpieczeństwa maszyn. Dotychczas skupiała się ona głównie na zagrożeniach mechanicznych – ruchach niebezpiecznych, strefach roboczych, osłonach czy wyłącznikach awaryjnych.
Nowe przepisy jasno wskazują, że zagrożenie może wynikać również z oprogramowania i komunikacji cyfrowej. Maszyny sterowane przez PLC, systemy HMI, roboty przemysłowe czy połączone w sieci OT muszą być projektowane i eksploatowane w sposób odporny na:
• błędy oprogramowania,
• nieautoryzowany dostęp,
• ingerencję w parametry sterowania,
• utratę komunikacji,
• cyberataki.
Oznacza to, że cyberbezpieczeństwo staje się elementem bezpieczeństwa funkcjonalnego maszyny, a nie osobnym zagadnieniem IT.

Ocena ryzyka w nowej dyrektywie maszynowej
Regulacja 2023/1230 znacząco podnosi wymagania dotyczące oceny ryzyka. Nie wystarczy już analiza zagrożeń mechanicznych zgodnie z klasycznym podejściem.
Ocena ryzyka musi obejmować cały cykl życia maszyny:
• projekt mechaniczny,
• układ elektryczny,
• system sterowania,
• oprogramowanie PLC i HMI,
• komunikację sieciową,
• zdalny serwis i aktualizacje.
W praktyce oznacza to konieczność ponownej analizy wielu istniejących maszyn, szczególnie tych:
• zmodernizowanych w ostatnich latach,
• zintegrowanych w liniach produkcyjnych,
• sterowanych przez nowoczesne PLC i sieci przemysłowe.
Automatech wykonuje audyty bezpieczeństwa maszyn, obejmujące zarówno część sprzętową, jak i logiczną systemów automatyki, w oparciu o normy EN ISO 12100, EN ISO 13849 oraz EN 62061.

Modernizacja maszyn a odpowiedzialność prawna
Jednym z najbardziej istotnych aspektów nowej regulacji jest kwestia modernizacji. Regulacja (EU) 2023/1230 jednoznacznie wskazuje, że istotna modyfikacja maszyny może oznaczać powstanie „nowej maszyny" w rozumieniu prawa.
Dotyczy to w szczególności zmian takich jak:
• wymiana lub rozbudowa sterowania PLC,
• dodanie robota przemysłowego,
• zmiana logiki pracy lub trybów bezpieczeństwa,
• integracja maszyny w nową linię produkcyjną,
• zwiększenie prędkości, energii lub zakresu ruchu.
W takich przypadkach odpowiedzialność za zgodność z dyrektywą maszynową może przejść na integratora lub użytkownika maszyny. Automatech wspiera klientów w ocenie, czy modernizacja wymaga ponownej procedury CE oraz przeprowadza cały proces – od analizy ryzyka po dokumentację techniczną.

Linie produkcyjne jako „zespół maszyn"
Nowa dyrektywa maszynowa kładzie duży nacisk na zespoły maszyn, czyli linie produkcyjne składające się z wielu połączonych urządzeń, robotów i przenośników.
Jeżeli maszyny:
• współdzielą system sterowania,
• mają wspólną logikę bezpieczeństwa,
• wzajemnie na siebie oddziałują,
to cała linia może być traktowana jako jedna maszyna wymagająca oceny zgodności CE.
Automatech realizuje audyty i projekty bezpieczeństwa dla złożonych linii produkcyjnych, obejmujące m.in.:
• architekturę zatrzymania awaryjnego,
• strefy bezpieczeństwa,
• sterowniki bezpieczeństwa PLC Safety,
• integrację czujników i systemów ochronnych.

Jak Automatech pomaga przygotować się do 2027 roku?
Automatech oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie:
• audytów bezpieczeństwa maszyn i linii,
• oceny ryzyka zgodnej z nową dyrektywą maszynową,
• projektowania i wdrażania systemów PLC Safety,
• modernizacji parku maszynowego,
• dokumentacji CE i instrukcji,
• doradztwa technicznego dla utrzymania ruchu i BHP.

www.automatech.pl
biuro@automatech.pl
+48 508 293 426